-
1 тотыну
неперех.1)а) держа́ться, цепля́ться (за что-л.)ботакларга тотынып ярга чыгу — выходи́ть на бе́рег, держа́сь за ве́тки ( прибрежных деревьев)
б) хвата́ться, бра́ться/взя́тьсяуйламастан коралга тотынма — не проду́мавши, не хвата́йся за ору́жие
хатын-кызга тотыну — у хвата́ться за же́нщин
2) приступа́ть/приступи́ть к...; бра́ться/взя́ться (за дело и т. п.)эшкә тотыну — приступи́ть к рабо́те; взя́ться за рабо́ту
хәзер тастымалына тотыныр инде — возьмётся за своё полоте́нце (чтобы дошивать или ткать, вышивать и т. п.)
3) в знач. вспом. гл. с ф. на -ырга обозначает начало действия и переводится гл. начина́ть/нача́ть или приставкой за-еларга тотыну — начина́ть пла́кать; запла́кать
уйларга тотыну — нача́ть ду́мать; заду́маться
• -
2 тотыну
гл1. держаться, браться2. приниматься, браться (за работу) -
3 тотыну
1. sich festhalten2. anfangen ( e-e Arbeit) -
4 йөгеренергә тотыну
-
5 йөгергәләргә тотыну
забе́гать -
6 йөгерергә тотыну
-
7 йөгерешергә тотыну
см. йөгерешә башлау -
8 йөткеренергә тотыну
см. йөткерә башлау -
9 йөткерергә тотыну
см. йөткерә башлау -
10 көйрәтергә тотыну
-
11 чәйнәргә тотыну
зажева́ть -
12 ырлашырга тотыну
-
13 эшкә тотыну
-
14 эшләргә тотыну
нача́ть рабо́тать, приступа́ть/приступи́ть к рабо́те -
15 браться
несов.1) ( за что) тотыну2) ( за что) (приниматься) башлау, керешү, тотыну; алыну3) (за что и с неопр.) өскә алу, булубраться помочь (кому-л.) — ( берәр кешегә) ярдәм итәргә булу
4) (появляться, возникать) килү, табылу• -
16 хвататься
несов.1) за кого-что тотыну, ябышу2) перен.; разг. за что (поспешно делать что-л.) тотыну, керешү, ташланухвататься то за одно то за другое дело — әле бер, әле икенче эшкә тотыну
3) страд. от хватать 1)-3)•- хвататься за голову -
17 взяться
сов.1) за кого-что (хвататься) тотыну2) за что башлау, керешү, тотыну3) с неопр. за что алыну, булу4) ( появиться) килеп чыгувзяться за ум — акылга утыру, акыл керү
откуда ни возьмись — уйламаганда, көтмәгәндә
-
18 удариться
сов.1) (о кого-что, чем) бәрелү, орылу, сугылу2) ( во что) [барып] тию, бәрелүпуля ударилась в стену — пуля стенага [барып] тиде
3) (во что или с неопр.; разг.) башлау, керешү, тотынуудариться в бегство — йөгерә башлау, йөгерергә тотыну
-
19 ухватиться
сов.1) ( за кого-что) тотыну, ябышу2) перен. (за что) (приняться, взяться) бик зур тырышлык белән тотыну, бик зур тырышлык куеп керешү3) перен.; разг. ( за кого-что) (воспользоваться в своих интересах) эләктереп алу, файдалану -
20 чәйнәү
перех.1) жева́ть, пожева́ть, разжёвывать/разжева́ть || жева́ниеазык чәйнәү — жева́ть пи́щу
сагыз чәйнәү — жева́ть жва́чку
чәйнәү мускуллары — жева́тельные му́скулы
2) перен. грызть; трепа́ть и́мя, спле́тничать о ком-л., злосло́витьберәр кешене чәйнәү — трепа́ть чьё-л. и́мя
чәйни башлау — зажева́ть; см. тж. чәйнәргә тотыну
•- чәйнәп бетерү
- чәйнәп бозу
- чәйнәп җиткерү
- чәйнәп кую
- чәйнәп тору
- чәйнәргә тотыну
- чәйнәү авыруы••чәйнәп бирү (каптыру; салу) — (букв. разжева́ть и положи́ть в рот) преподнести́ на таре́лочке
См. также в других словарях:
тотыну — 1. Берәр нәрсәгә кул белән ябышу. Берәр нәрсәне кулга алу мылтыгына тотынды. Берәр нәрсәгә яки кешегә орыну, кагылу, тию 2. Бер беренең кулларыннан тоту 3. сөйл. Нин. б. эшне башкарырга, үтәргә керешү, башлау эшкә т. – тагын шул бөҗәкләргә… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ябышу — 1. Җилем сыман яки үзле булу сәбәпле сылану, ягылып калу 2. Кушылу, берегү, ялгану 3. Нәрсәгә дә булса сылану, сыланып берегү. Нәрсәгә дә булса сырышу, сарылу, иярү. Берәр нәрсәгә бозланып кату 4. Берәр нәрсәгә ныклап тотыну, җибәрмичә тоту 5.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
җилләнеп — Җил кебек, җил җил, бик тиз хәрәкәт итеп 5. күч. Ашкыну, җилкенү, ярсу, нин. б. эшне ярсып башкару эшкә җилләнеп тотыну 6. күч. Гайрәт ору, әтәчләнү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
йогану — диал. Кемгә яки нәр. б. кагылу, тотыну искегә йогансаң, исең китәр … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
кайту — 1. Чыгып киткән, башланган урынга кире килү 2. Билгеле бер урынга товар, әйберләр килү 3. Тукталып торган нәрсәгә яңадан тотыну, кабат башлау 4. Электә булган торышка килү 5. Баш тарту, тану 6. Кимү (су, эссе һ. б. тур.) … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
кымшану — (КЫМШАТУ) – 1. Торган (баскан, утырган) урыннан кузгалу, аз гына хәрәкәткә килү 2. Нәр. б. эшләргә тотыну, кузгалу. Нәр. б. эшләргә уйлау; эшләргә булу 3. Какшап, селкенеп тору, урыныннан кузгалу (бушаудан һ. б.) … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
кымшау — (КЫМШАТУ) – 1. Торган (баскан, утырган) урыннан кузгалу, аз гына хәрәкәткә килү 2. Нәр. б. эшләргә тотыну, кузгалу. Нәр. б. эшләргә уйлау; эшләргә булу 3. Какшап, селкенеп тору, урыныннан кузгалу (бушаудан һ. б.) … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
орынып — Бик якын, янәшә 2. Нәр. б. рөхсәтсез тотыну, кагылу, тию. күч. Кем. б. иминлеген, тынычлыгын бозу; һөҗүм итү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тотынышу — 1. (Тотыну) 2. Көрәшкәндә бер беренә ябышу, бер берен эләктерү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ябырылу — 1. Ашыгып, каударланып барысы бергә кинәт ташлану. Комарлык яки комагайлык белән бергә эшкә тотыну ашарга я. 2. күч. Кинәт бик күп булып, зур булып, иңләп нәр. б. һөҗүм итү, ташлану. Берәр процессның көтмәгәндә берьюлы һәм бик кинәт булуы тур. 3 … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге